Her müslümanın ölüm hazırlığı olarak vasiyetini yapması lâzımdır.

“Vasiyet etmeksizin vefat eden bir mümin, çevresinde gömülü bulunan ölüler ile konuşma ve muhabbete izinli olamaz.” (Münâvî)

Mükellef olduğu hacc, zekât, oruç... gibi ibadetleri ihmal ederek zamanında yapmayıp üzerinde ilâhî haklar bulunan kimselerle, kul hakkı bulunan mükelleflerin vasiyet etmeleri farzdır, etmezlerse mesul olurlar.

Şu kadar var ki edeceği vasiyet malının üçte birini geçmemesi şarttır. Vasiyet kalan mirasın üçte birini geçmiyorsa, yerine getirmek lâzımdır. Geçiyorsa fazlasını vermek varisler için mecburi değildir. İsterlerse teberru olarak yapabilirler.

Vasiyeti olan kimsenin önce geriye bıraktığı maldan cenaze işlerine harcama yapılır. Sonra, artan malının hepsinden, varsa borçları ödenir. Zira Hadis-i şerif’te şöyle buyuruluyor:

“Borçlu kimse kabirde mahpustur.” (Câmiu’s-sağîr)

Bundan sonraki malının üçte birinden vasiyeti yerine getirilir. Geri kalan mal da vârislerin olur. Vârise vasiyet yoktur. Mirasçı olan kimseye, ayrıca vasiyet yoluyla mirastan bir şey bırakılamaz. Şahıslara olan borçlar, vasiyetten önce olduğu için, ölen kimsenin borçları ödenmeden vasiyetleri yerine getirilemez. Borç çok mühimdir, mutlaka ödenmesi lâzımdır. Vasiyet demek borç demektir.

Vasiyetnâmeye kendisine verilen emanetler, birine verdiği söz, alacaklar, verecekler ve borçlar, cenazenin kaldırılması ve definden sonraki arzular, âile efradına ibadet ve taat hususundaki tavsiyeler yazılmalı, yanında veya  evinde bulundurulmalıdır. Ölüm âniden geldiği zaman, o vasiyete göre hareket edilir, bu büyük mesuliyetten kurtulmuş olunur.