Hazret-i Ali -kerremallahu veche- Efendimiz’in bu beyanını açalım:
1.”Devâ sendedir bilmezsin.”
Bunun mânâsı iman etmek, amel-i sâlihada bulunmak, Hakk’ı bilmek, Hakk’ta sabretmek. Asr Sûre-i şerif’ine bakarsanız bunu görürsünüz.
Bunların gönülleri Allah-u Teâlâ’nın nuru ile dolar, inşirah bulur. Hazret-i Allah’a ve Resulullah Aleyhisselâm’a iman etmiştir, bütün iş ve icraatını ahkâma uydurmuştur.
Bunlar Hazret-i Allah ve Resulullah Aleyhisselâm ile olanlardır.
Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz bunların hakkında buyururlar ki;
“Dünyada da muhakkak bir cennet vardır, onu bulan kimsede cennet arzusu kalmaz. O cennet marifetullahtır.”
Biz bunu gönül cenneti diye vasıflandırıyoruz. İşte devâyı bulan bunlardır.
2- “Derdin de sendendir görmezsin.”
Ruhu ölmüş, canlı cenaze olanların gönlü huzursuzdur. Neden olduğunu bilmez. Süflî hayatta olduğu için günahlar kalbinin üzerine baskı yapar. O ise bunu gidermek için süflî hayatta arar. Yemede içmede, zevk ve safâsında arar ve fakat aslâ bulamaz. Onlar dünyada rahat ve emniyette değildirler. Ahirette ise isyankârların ilk cezası kaynar suya atılmak ve sonra ebedi olarak cehennemde yanmaktır.
İşte derdin senden oldu. Derde uğrayanlar kendinden uğradılar. Devâ bulanlar başka.
3- “Sen kendini küçücük bir cirim zannedersin.”
Âlemlere bakarak âlemlerin içinde kendini küçücük bir cirim görüyorsun.
4- “Halbuki bütün âlemler sende dürülmüştür (de bilmezsin)”
Ve fakat Allah-u Teâlâ kendi nurundan Habib-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem-inin nurunu, o nurdan kâinatı donattı. Kâinatta ne varsa sende mevcuttur.
“Biz insanı en güzel bir biçimde yarattık.” (Tin: 4)
Âyet-i kerime’sinin beyanı da bunu teyid eder ve fakat bunu da göremez. Oysa âlemleri sende dürmüştür de bilmezsin. Ve fakat nankör ve cahil olan bunları benimsedi, nefsine mâletti. Bir tek kıla dahi sahip olmadığı halde “Benim!” dedi. Zâlim nefsine zulmetti, Yaratan’a karşı hasım kesildi.
Âyet-i kerime’de şöyle buyuruluyor:
“İnsan bizim kendisini kerih bir nutfeden yarattığımızı görmez mi ki, şimdi o apaçık bir hasım kesilmektedir.” (Yâsin: 77)
Apaçık hasım kesildi, Yaratan’ını da inkâr etti ve karşı geldi. Oysa imtihan sahnesinde idi, imtihanını böylece verdi.
