Korona ile birlikte gelen yasaklar, özellikle okulların kapanması çocukları hareketsiz bir yaşam ile karşı karşıya bıraktı.
Bu hareketsizlik özellikle gelişim çağındaki çocukların kilo almalarına ve obeziteye yakalanmalarına, bununla birlikte bazı sağlık sorunları ile karşılaşmalarına ve ileriki hayatlarında pek çok hastalığa yakalanmalarına zemin hazırlamaktadır.
Çocukluk döneminde görülen obezite önlenebilir olması nedeniyle dikkat edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Çocukların obezite sorununu yaşamaması ebeveynlerin beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzlarına bağlıdır.
Anne sütünün önemi hepimizin bildiği bir şeydir. Anne sütü çocuklarımız için mucize bir besindir. Bebeklerin doğumdan hemen sonra anne sütüne ihtiyacı vardır ve anne sütü bir bebeğin beslenmesi için yeterlidir.
Annelerin, emzirme sürecinde çocuklarının verdiği sinyalleri iyi dinlemesi gerekmektedir. Bebekler, karınlarının doyduğunu, ağızları ile söylemese bile rahat uyumalarıyla, mutluluklarıyla bize haber verirler. Bebekler acıktığını belli etmiyorsa gereğinden fazla beslemeye gerek yoktur.
Eski dönemlerde erişkin yaşlardaki diyabet hastalığının sebebinin erişkin dönemde yapılan beslenme hatalarından kaynaklandığı sanılmaktaydı. Oysa çocukluk çağı ve yetişkinlik devresinde ortaya çıkan diyabetin ve bununla bağlantılı olarak gelen obezitenin oluşmasında bebeklik döneminde gereğinden fazla beslenilmesinin etkili olduğu anlaşılmıştır.
5 yaşına kadar yüksek kilolu olmak çocukların değil, ebeveynlerin yaptığı beslenme hatalarından kaynaklanmaktadır.
Çalışan annelerin çalışma hayatına erken dönmesi bebeklerin anne sütünü daha az oranda almalarına sebep olmaktadır. Aileler çalıştıkları süre içerisinde yeni doğan çocuklarını anneanne ya da babaannelerine emanet etmektedir. Bazı ailelerde “gürbüz çocuk sağlıklıdır” algısı hâkim olduğu için anneanne ve babaanneler, ek besine yeni geçen bebekleri gereğinden fazla beslemektedir. Eğer çocukların kolları “boğum boğum”sa, “karnı yastık gibi”yse buna dikkat etmek gerekmektedir. Çünkü bu durum, ileride yaşanacak kalp hastalıklarına, “Tip-2 diyabet”e ve “kanser”e zemin hazırlayabilmektedir. Zira çocukların ilerideki yıllarda yaşayacağı bu gibi rahatsızlıkların zemini genelde 7 yaşa kadar hazırlanmaktadır. Ne yazık ki bu gibi hastalıklara yakalanan bazı insanlar aslında anne ve babaların yaptığı hataların bedelini ödemektedir.
Çocukluk çağındaki beslenme obezitenin önlenmesi açısından çok önemlidir. 5 yaş ve sonrasında çocuklarda elden geldiğince, imkânlar nispetinde “543210 kuralı”nı uygulamak gerekir. Bu kural; günde en az “Beş” çeşit sebze-meyve, en az “Dört” çeşit süt ve süt ürünü, en az “Üç” bardak su, en az “İki” saat hareket, “Bir” saatten fazla televizyon, bilgisayar tablet izlememek, “Sıfır” şekerli ve gazlı içecek anlamına gelmektedir. Sebze, meyve, süt ürünlerini istenilen çeşitte temin edemeyebiliriz ancak diğerlerini herkes yapabilir.
Mühim bir husus da şudur ki; bu kurala ebeveynler de uymalıdır.
Obezite özellikle gençlerde ve erişkin çocuklarda psikolojiyi de olumsuz etkiler. Ergenlik döneminde fazla kilolu ya da obez olmak çocukları sadece fiziksel olarak değil, psikolojik olarak da sağlıksız olmaya iter. Özellikle ergenlik dönemlerinde akran zorbalığı, akranlar tarafından dışlanmak fiziksel yapının farklı olmasından kaynaklanır. Ve şişman bir çocuk asla mutlu olmamaktadır. ABD’de en çok intihar vakasına şişman çocukların arkadaşları tarafından dışlanması sebep olmaktadır. Bu nedenle son yıllarda özellikle 13 ile 16 yaş grubunda obezite cerrahisi geçiren çocuk sayısı hem dünyada hem Türkiye’de artmaktadır.
Çocukları obeziteden korumak için ebeveynlerin davranış biçimleri çok önemlidir. Anne, baba ve çocuklar aynı masada yemek yemelidir. Yemek sofrasında sadece yemek yenmemeli; sohbet de edilmelidir. Yemek sofraları, sohbet sofraları olmalıdır.
Helâl ve temiz olmayan yiyecekler eve sokulmamalıdır.
Ve tabi besmele çekmeyi, yemek öncesi ve sonrası Allah’a (c.c.) şükretmeyi, yenilen yemekten sıhhat ve afiyet dilediğimiz, manevî koruma mesabesindeki dualarımızı yapmayı da ihmal etmemeliyiz. Küçük yaştan itibaren çocuklarımıza da yemek duasını ezberletmeli ve okutmalıyız.
“Biriniz yemek yemeye başlarken ‘Bismillahirrahmanirrahim’ desin. Şayet unutursa, hatırladığı anda ‘Bismillahi fi evvelihi ve âhirihî = Başında da sonunda da Allah’ın adıyla’ desin.” (Tirmizî)
